محمدعارف معزی: سه تغییر در عمر چندماهه دولت پزشکیان چیزی نبود که رئیس جمهور مستقر در پاستور انتظار آن را داشته باشد اما اتفاقی بود که با فشار مخالفان دولت از یک سو و تصمیم مجلسی ها از سوی دیگر رخ داد.
محمدجواد ظریف، از چهره های کلیدی حلقه اطراف پزشکیان در ایام انتخابات و کابینه در نهایت زیر فشار سنگین تندروها کنار گذاشته شد، شهرام دبیری، معاون پارلمانی دولت در پی یک افشاگری از سفرش به قطب جنوب در ایام نوروز با تصمیم رئیس جمهور برکنار شد و البته عبدالناصر همتی وزیر اقتصاد دولت نیز با استیضاح از پاستور خداحافظی کرد.
طی روزهای اخیر تکلیف دو معاون راهبردی و پارلمانی روشن شد و محسن اسماعیلی، حقوقدان و عضو سابق شورای نگهبان و مجلس خبرگان همزمان عهده دار این مسئولیت ها شد اما صندلی وزیر اقتصاد در ساختمان باب همایون همچنان بلاتکلیف است.
گرچه مدت زمان قانونی برای معرفی وزیر پیشنهادی جدید برای وزارت اقتصاد هنوز به پایان نرسیده اما خبرها حکایت از آن دارد که به زودی گزینه پیشنهادی به مجلس معرفی خواهد شد. اما نام چه کسانی مطرح است؟ شاخصه های وزیر اقتصاد جدید چه باید باشد و چه اولویت هایی را باید پیگیری کند؟ آیا مجلس با دولت در انتخاب وزیر جدید تعامل و همراهی خواهد کرد؟
این سوالاتی است که خبرگزاری خبرآنلاین در گپ و گفت با احمدبخشایش اردستانی، اسماعیل کوثری، احمد فاطمی و فتح الله توسلی چهار نماینده مجلس به آنها پاسخ داده است.
بخشایش اردستانی: نام ۳ نفر برای وزارت اقتصاد مطرح شد اما…
احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در گفتگو با خبرآنلاین، درباره شاخصه ها و ویژگی های وزیر جدید اقتصاد، اظهار داشت: در این مدت شاهد بودیم وقتی وزیر اقتصاد نداریم و همزمان مذاکره صورت گرفته است، دلار و سکه روند کاهشی پیدا کرده و ارزش پول ملی افزایش پیدا کرده است. این بدان معناست که در کشور ما بودن یا نبودن وزیر اقتصاد هیچ توفیری ندارد.
بخشایش اردستانی افزود: درکل وزیر اقتصاد باید از سیاست های کلی اقتصادی تمشیت کند و بانک مرکزی را با دیگر بانک ها هماهنگ کند و با خطوط کلی اقتصاد در ایران آشنا باشد. از آنجایی که خود رئیس جمهور تاکید کرده که کارشناس مسائل اقتصادی نیست، وزیر اقتصاد باید کسی باشد که نهادهایی که با اقتصاد، تجارت و سرمایه گذاری داخلی و خارجی مرتبط هستند را تحت فرماندهی قرار دهد. همچنین باید کسی باشد که وزیر نفت، صمت و روسای بانک های اقتدار او را بپذیرند.
وی افزود: متاسفانه آقای همتی بلد نبود که با مجلس چگونه باید برخورد کند. من یک بار به ایشان گفتم؛ آقای وزیر مشکل شما این است که هیچ وقت با مجلس کار نکردی، فکر می‌کنی اینجا بانک مرکزی یا نهاد ریاست جمهوری است. فقط با یک حکم آمدی و نمی دانی که چطور باید با نماینده ها برخورد کنید. در زمان های بحران و مشکلات، مردم نمایندگان را سرزنش می‌کنند، زیرا مردم حریف وزرا و رئیس‌جمهور نیستند. در نتیجه وزیر باید به اظهارات نمایندگان توجه کند. مراوده دولت با مجلس بسیار موثر است.
این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس در خصوص اینکه آیا مجلس پس از برکناری عبدالناصر همتی، همچنان با دولت بر سر وزیر اقتصاد جدید همکاری خواهد کرد یا نه، تصریح کرد: در مجلس فعلی، حدود ۳۰ یا ۴۰ نفر حضور دارند که بر روی دولت سوارهستند و مابقی نمایندگان نیز دنباله رو همان ۳۰ نفر هستند. ولی نکته مهم این است که مجلس حساس شده است، در بار اول به دلیل سخنرانی خوب و اثرگذار آقای پزشکیان و اینکه از مقام معظم رهبری مایه گذاشتند، مجلس به صورت یکپارچه به همه وزرا رأی داد. اما بعد از روی کار آمدن وزرا، شروع به انتصاب افراد مختلف کردند و در این مرحله نتواستند انتظارات نمایندگان را برطرف کنند.
وی افزود: مردم در زمان بروز مشکل به دفتر نماینده رجوع می‌کنند و درخواست های خود را مطرح می‌کنند، خب، اگر وزیر کارش را به صورت درست انجام داده باشد چنین اتفاقی نمی‌افتد و نمایندگان نیز راحت هستند. برخی از نمایندگان بر روی افراد منصوب شده یکسری نقطه نظراتی دارند ولی وزرا بعد از وزیر شدن به این نظرات بی توجهی می‌کنند، در نتیجه چنین اقداماتی بود که مجلس مقداری حساس شده است. بنابراین راحت رأی نخواهد داد. وزیر اقتصاد جدید باید یکسری برنامه های مشخص و کامل داشته باشد، زیرا معمولا وزرای اقتصاد همان برنامه ها و سیاست های کلی اقتصادی که ۴۶ سال است که درحال اجرا شدن است را لیست می کند و می گوید که برنامه دارد.
احمد بخشایش اردستانی در واکنش به این سوال که اولویت اقتصادی وزیر جدید در شرایط فعلی چیست؟، تاکید کرد: از آنجایی که مشکل جامعه ما پول ملی است، وزیر اقتصاد جدید باید ارزش پول ملی را اولین اولویت اقتصادی خود قرار بدهد. وقتی پول ملی بی ارزش شود، ارزش های اخلاقی فرو می ریزد، مردم دست در جیب یکدیگر می‌کنند و به همدیگر تهمت می‌زنند.
این نماینده مجلس، درخصوص گزینه های مطرح شده برای پست وزارت اقتصاد بیان داشت: در پست وزارت اقتصاد اسامی آقایان طیب نیا و شمس الدین حسینی مطرح شده بود ولی تکذیب شد، البته یکی از نماینده های ادوار مجلس به نام آقای فتحی پور نیز اطلاع داده است که با او نیز در رابطه با وزارت اقتصاد گفتگو شده است. البته باید به این نکته توجه کرد که کسی که در این شرایط پست وزارت اقتصاد را قبول می کند، یا عاشق است یا دیوانه، زیرا بسیار کار سختی است، چون آبروی فرد در میان است.
اولویت های اقتصادی وزیر اقتصاد جدید از نگاه احمد فاطمی
احمد فاطمی عضو کمیسیون اجتماعی مجلس، در گفتگویی که با خبرگزاری خبرآنلاین داشت در پاسخ به این سوال که «شاخصه ها و ویژگی های وزیر اقتصاد جدید چه باید باشد؟» اظهار داشت: از آنجایی که وزارت اقتصاد وزارتخانه ای مهم است، باید برای آن وزیری انتخاب شود که در مرحله اول برنامه ها و سیاست های اقتصادی رئیس جمهور را باور داشته باشد و در مرحله دوم نیز، اهل خرد جمعی و مشورت باشد و ثالثا اعتقادی راسخ به وجود یک سیستم ناکارآمد و بیمار در نظام بانکی داشته باشد.
وی افزود: همچنین یک وزیر اقتصاد خوب نباید افرادی ناکارآمد برای سیستم های بانکی انتخاب کند. البته وزیر اقتصاد باید یک افق دید داشته باشد و در بحث خصوصی سازی اقتصاد نیز باید دارای ظرفیت باشد. از آنجایی که باید به مردم اعتماد کرد، باید از عمق وجود به مسئله خصوصی سازی باور داشته باشد. این موارد همگی شاخصه های یک وزیر اقتصاد خوب است.
این عضو کمیسیون تلفیق لایحه بودجه ۱۴۰۴ کل کشور در خصوص اینکه آیا مجلس پس از برکناری عبدالناصر همتی، همچنان با دولت بر سر وزیر اقتصاد جدید همکاری خواهد کرد یا نه، توضیح داد: بنده معتقدم به جز تعدادی محدود که تکلیفشان روشن است، اکثریت نمایندگان مجلس تصمیماتی کارشناسی به جای سیاسی می‌گیرند. برآیند کلی مجلس، برآیند تعامل است و اگر وزیر جدید شاخصه هایی که از آنها نام بردیم را داشته باشد و مجلس نیز به آن اعتماد کند، اوضاع اقتصادی تغییر خواهد کرد.
همچنین فاطمی درباره اولویت اقتصادی وزیر جدید در شرایط فعلی، تاکید داشت: در مرحله اول باید یک برنامه منسجم و مدون برای مهار بازار سرمایه داشته باشد تا بتواند آن را کنترل کند، باید برای بورس هم برنامه ای مشخص داشته باشد. وزیر اقتصاد باید بتواند نظام بانکی را اصلاح کند، زیرا از نظر بنده سیستم بانکی حال حاضر، سیستمی معیوب و ناکارآمد است. البته وزیر اقتصاد باید بحث خصوصی سازی را پیاده کند و اعتماد خود به مردم را نشان دهد. انتخاب مدیران پاکدست نیز مهم است.
وی در پایان بیان کرد: از آنجایی که رئیس جمهور یکسری برنامه های مشخص دارد، وزیر باید طبق چارچوب برنامه توسعه هفتم عمل کند و در جذب سرمایه گذاران خارجی نیز موفق ظاهر شود. بحث بهره و سود بانکی بسیار مهم است که باید در آن مراعات کرد. موضوع بعدی تعامل با اقتصاد های بزرگ دنیا است.
کوثری: کسی با همتی پدر کشتگی نداشت اما…
اسماعیل کوثری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در گفتگو با خبرگزاری خبرآنلاین، درباره شاخصه ها و ویژگی های وزیر اقتصاد جدید، اظهار داشت: وزیر اقتصاد باید یک سر و گردن از تیم اقتصادی خود و بانک مرکزی بالاتر باشد و مسلط بر اقتصاد مقاومتی باشد. اقتصاد نظام جهانی یا همان لیبرال، خواست جمهوری اسلامی نیست. پس در نتیجه باید این سیاست گذاری به نحوی باشد که آن خواسته های کلی نظام که در جهت سرمایه گذاری برای تولید است، در ذهن و برنامه وزیر اقتصاد باشد. وزیر اقتصاد باید بتواند اداره کننده تیم اقتصادی دولت باشد.
کوثری درباره اولویت اقتصادی وزیر جدید در شرایط فعلی، تاکید داشت: وزیر اقتصاد باید به اندازه ای با زیرمجموعه هایش هماهنگ باشد که خدای نکرده زمانی پیش نیاید که کار را فقط خود شخص وزیر انجام دهد و زیرمجموعه هایش توجهی نداشته باشند و یا حتی موانعی را ایجاد کنند. اگر این اتفاق بیافتد، مسلما وزیر به اهدافش نخواهد رسید. در این مقطع، وزیر باید زیرمجموعه را کنترل کند و سیاست های کلان را با برنامه ریزی پیاده سازی کند و همچنین هماهنگی خود با مجلس حفظ کند.
این نماینده مجلس در خصوص اینکه آیا مجلس پس از برکناری عبدالناصر همتی، همچنان با دولت بر سر وزیر اقتصاد جدید همکاری خواهد کرد یا نه، توضیح داد: اگر وزیر انتخاب شده از سوی دولت امتحان خود را خوب پس داده باشد، قطعا مجلس با دولت همراهی خواهد کرد. اما درخصوص موضوع وزارت آقای همتی باید به این نکته توجه کرد که ایشان قبل از وزارت در بسیاری از کمیسیون ها حاضر شدند، از ایشان سوال شد که با توجه به این موضوع که می‌خواهید قیمت دلار نیمایی را به قیمت آزاد برسانید تا رانت از بین برود، برنامه ریزی شما برای ثابت نگه داشتن این قیمت چیست؟ اما آقای همتی پاسخی برای این سوال نداشتند. کسی از نمایندگان با آقای همتی پدر کشتگی نداشت، بی برنامگی ایشان باعث این اتفاق شده است.
توسلی: بانک ها صاحب زندگی مردم شده اند، وزیر جدید باید بانک ها را مدیریت کند
فتح‌الله توسلی، نماینده کبودرآهنگ و عضو کمیسیون اقتصادی در گفتگویی که با خبرآنلاین داشت، درباره شاخصه ها و ویژگی های وزیر اقتصاد جدید اظهار داشت: وزیر اقتصاد باید موضوع دارایی های کشور و همچنین مباحث اقتصادی را مدیریت کند. یکی از مهمترین مجموعه هایی که زیر نظر وزارت اقتصاد است، سازمان مالیاتی کشور است که بحث تامین مالی را به عهده دارد. سازمان مهم دیگر، سازمان سرمایه گذاری خارجی است که وظیفه اش جذب سرمایه خارجی است. این سازمان زیرنظر وزارت اقتصاد فعالیت می کند، اما نکته این است که این سازمان در چندسال اخیر اصلا موفق نبوده است. گمرک کشور نیز وظیفه تسهیل کنندگی حوزه اقتصاد را دارد. از دیگر مراکز مهم اقتصادی بانک ها هستند که مدیرعامل این بانک هارا مستقیما وزیر اقتصاد منصوب می کند. اما این موضوع که بانک ها به سمت تولید بیایند وظیفه وزیر اقتصاد است. اگر وزیری نتواند این سازمان های تحت نظر خود را مدیریت کند و نتواند افرادی شایسته برای این مراکز منصوب کند، اصلا برای کشور مفید نخواهد بود و مجلس هم به رأی اعتماد نخواهد داد.
وی افزود: وزیری که قرار است انتخاب شود باید از وظایف نهاد های زیرنظر خود آگاه باشد، همچنین باید دارای دانش اقتصادی و بروز باشد.
این عضو کمیسیون اقتصادی درباره اولویت اقتصادی وزیر جدید در شرایط فعلی، تاکید داشت: وزیر اقتصاد جدید باید با توجه به شعار سال منابع دولتی، خصوصی، بانکی و مالیاتی را مدیریت کند. همچنین باید سرمایه های کشور را به سمت تولید هدایت کند تا بتوانیم از این شرایط عبور کنیم، زیرا فقط با منابع درآمد نفتی کشور را نمی‌توان مدیریت کرد. در شرایط فعلی که بانکها به قولی صاحب زندگی مردم شده اند، وزیر اقتصاد باید بانک ها را مدیریت کند. بانک ها نباید با بهانه های مختلف مردم را اذیت کنند. البته باید تسهیلاتی کلان، با نظارت دقیق به پروژه های ملی اعطا شود. همچنین از دیگر اولویت های وزیر اقتصاد، بحث جذب سرمایه های خارجی است. تمام این موارد باید با هدف بالابردن ارزش پول ملی انجام شود.
این نماینده مجلس در خصوص اینکه آیا مجلس پس از برکناری عبدالناصر همتی، همچنان با دولت بر سر وزیر اقتصاد جدید همکاری خواهد کرد یا نه، توضیح داد: همراهی مجلس با دولت، بستگی به گزینه پیشنهاد شده دارد. البته که مجلس از ابتدا قصد تعامل با دولت داشته و این نیت را در زمان رأی اعتماد به کابینه دولت چهاردهم ثابت کرده است. حتی تعاملی که مجلس با دولت آقای پزشکیان داشته است را با دولت شهید رئیسی نداشته بود. از آنجایی که مجلس در قبال مطالبات مردم مسئولیت دارد، باید گزینه پیشنهاد شده به مجلس کامل بررسی شود.
۲۹۲۱۹