پنجشنبه, ۱۲ تیر ۱۴۰۴ /
ویژه‌برنامه «خیمه هنر» که در ایام محرم برگزار می‌شود؛ با تعزیه، موسیقی عاشورایی و نقاشی‌های قهوه‌خانه‌ای، فضای معنوی سوگواری امام حسین (ع) را به هنرهای ایرانی می‌آورد.
به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، پروژه «خیمه هنر» که به همت معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ۶ تیرماه در پهنه فرهنگی هنری رودکی تهران برگزار می‌شود، به عنوان محفلی عاشورایی ویژه هنرمندان حوزه‌های مختلف هنر، طی چند شب از دهه اول ماه محرم میزبان علاقه‌مندان به فرهنگ و هنر ایرانی بود. این برنامه که تا ۱۵ تیرماه ادامه دارد، هر شب با اجرای آثار هنری در زمینه‌های موسیقی، هنرهای نمایشی و تجسمی، مخاطبان را به سوگ و تعظیم در یاد امام حسین (ع) و یارانش دعوت می‌کند.
پنجمین شب از «خیمه هنر» در پهنه فرهنگی هنری رودکی: تعزیه حضرت علی‌اکبر (ع) و نواهای مقامی بختیاری
پنجمین شب از ویژه‌برنامه‌های عاشورایی «خیمه هنر» در شامگاه سه‌شنبه ۱۰ تیرماه همزمان با پنجمین روز از ماه محرم در پهنه فرهنگی هنری رودکی تهران برگزار شد. این برنامه همچنان ادامه‌ای بود بر محفل‌های معنوی و هنری که از ۶ تیرماه به‌مناسبت ایام سوگواری امام حسین (ع) آغاز شده و تا ۱۵ تیرماه ادامه خواهد داشت.
تعزیه حضرت علی‌اکبر (ع): روایتی از شهادت در کربلا
شبی که با اجرای مجلس تعزیه حضرت علی‌اکبر (ع) آغاز شد، یکی از مشهورترین و تأثیرگذارترین مجالس تعزیه به نمایش درآمد. این مجلس که به سرپرستی جمال‌الدین قاسمی برگزار شد، به شهادت حضرت علی‌اکبر (ع) در کربلا پرداخته و شامل صحنه‌های حماسی نبرد و رجزخوانی‌های حضرت در میدان جنگ بود. در نهایت، تصویری غم‌انگیز از شهادت این نوجوان رشید اهل بیت (ع) به نمایش درآمد که هر یک از حرکات و دیالوگ‌های آن دل‌ها را به درد می‌آورد.
گاه‌گریو بختیاری: موسیقی حماسی و عزاداری
پس از تعزیه، گروه موسیقی «تاراز» با اجرای نغمه‌های مقامی بختیاری، فضای معنوی این شب را عمیق‌تر ساختند. گاه‌گریو بختیاری، که به‌عنوان مرثیه‌ای حماسی شناخته می‌شود، در این مراسم با صدای میلاد پولادی و نی‌نوازی پیام بهرامی اجرا شد. این نوع آواز حزن‌انگیز و بدون ضرب‌آهنگ در سوگواری‌ها و مراسم عزاداری برای درگذشتگان خوانده می‌شود و ریشه در سنت‌های قدیمی بختیاری دارد. گاه‌گریو به معنای «بگو و گریه کن» است و معمولاً با همراهی نی و دُهُل اجرا می‌شود.
سازهای بادی و شعر آیینی
در ادامه، گروه سازهای بادی متشکل از علی ضرابی (ترومپت)، محمدرضا پناهی‌نژاد (درام)، امیرحسین زبردست (ساکسفون)، شایان هاتف (ترومپت) و رامتین وقاری (کلارینت) قطعات ماندگار حسینی را اجرا کردند. این بخش از برنامه باعث شد تا فضایی ایجاد شود تا حاضران در مجلس، با مفاهیم عاشورا و فداکاری‌های امام حسین (ع) و یارانش آشنا شوند.
شعرخوانی هادی جان‌فدا: مرثیه‌ای برای ابا عبدالله
هادی جان‌فدا، شاعر شناخته‌شده، با خواندن شعر «تو ای شور نهان» در وصف امام حسین (ع) به این مراسم غم‌انگیز رنگ و بویی خاص بخشید. این شعر که بخشی از اثر بلند نیما یوشیج با نام «افسانه» است، با مضامین شور، غم، و ناله‌های عاشقانه اجرا شد. در ادامه، جان‌فدا ترانه‌ای در وصف حضرت رقیه (س) با نام «تو وقتی اومدی گفتم» خواند که در آن، مظلومیت یک کودک که در سختی‌ها و در غیاب پدر خود گریه می‌کند، به‌زیبایی بیان شده است.
اجرای نوحه توسط حامد محضرنیا و نقاشی قهوه‌خانه‌ای
در ادامه برنامه، حامد محضرنیا، خوانندهٔ پاپ، نوحه‌هایی در وصف حضرت قاسم (ع) و امام حسین (ع) اجرا کرد که به‌لحظاتی تأثیرگذار تبدیل شد. این اجرا همزمان با نقاشی قهوه‌خانه‌ای از سعید مسیبی و سهیل مسیبی همراه بود که از همان ابتدای برنامه توجه تماشاگران را جلب کرد. این نقاشی‌ها که در سبک خاص قهوه‌خانه‌ای کشیده شدند، تصاویری از واقعه عاشورا را به نمایش گذاشتند، از جمله شهادت حضرت اباالفضل (ع) و صحنه‌های نبرد کربلا.
حضور مهمانان ویژه
بابک رضایی (مدیرکل دفتر موسیقی)، محمدعلی مرآتی (مدیرعامل انجمن موسیقی ایران) و تعدادی دیگر از مسئولان و هنرمندان برجسته در این مراسم حضور داشتند و از نزدیک شاهد اجرای این برنامه‌های معنوی بودند.
در ادامه مروری بر شب‌های گذشته‌ی «خیمه هنر» خواهیم داشت.
روز اول: نوحه‌خوانی یزدی‌ها و اجرای آوازی از مصطفی راغب
اولین شب از «خیمه هنر» در جمعه ۶ تیرماه با اجرای موسیقی آیینی از خوزستان و شبیه‌خوانی حضرت مسلم (ع) آغاز شد. پس از وقفه‌ای برای اقامه نماز مغرب و عشاء، گروه سازهای بادی با اجرای قطعات حسینی، فضای معنوی بیشتری ایجاد کردند. امیر مرزبان، شاعر و نویسنده، نیز دو چارپاره در مرثیه حضرت مسلم (ع) و حر (ع) قرائت کرد.
مصطفی راغب، نوحه‌خوان معروف یزدی که در این شب حضور داشت، در مصاحبه‌ای گفت که عزاداری در یزد به‌صورت ویژه و هماهنگ انجام می‌شود و او برای حضور در این برنامه یک روز از سفر خود به یزد را به برنامه «خیمه هنر» اختصاص داده است. در پایان، راغب به‌صورت بداهه آوازی در رثای سیدالشهدا (ع) خواند.
روز دوم: اجرای تعزیه و نوای باستانی مور
دومین شب از این رویداد در شنبه ۷ تیرماه با اجرای تعزیه «دو طفلان مسلم» و مورخوانی بابا علی جوزی‌پور همراه بود. مورخوانی، یک نغمه کهن لری و لکی است که به‌طور خاص در سوگواری‌ها و عزاداری‌ها به‌کار می‌رود و در این شب به‌عنوان نوای حزن‌انگیز در این مراسم پخش شد.
پس از اقامه اذان، محمد حشمتی به آوازخوانی در رثای حضرت حسین (ع) و حضرت رقیه (ع) پرداخت و با زبان‌های مختلف، عشق خود به اهل بیت (ع) را ابراز کرد. در این شب، گروه سازهای بادی هم قطعاتی در سوگ امام حسین (ع) اجرا کردند.
روز سوم: شروه‌خوانی و نقاشی قهوه‌خانه‌ای
در سومین شب از «خیمه هنر» که یکشنبه ۸ تیرماه برگزار شد، مجلس تعزیه عبدالله عفیف با بازیگری جمال‌الدین قاسمی اجرا شد. شروه‌خوانی نوید ورامینی و امیر میرشکاری از جمله برنامه‌های ویژه شب سوم بود. این نغمه خاص، که ریشه در نواحی جنوبی ایران دارد، برای بیان غم و اندوه در مراسم سوگواری کاربرد دارد.
در ادامه، میلاد عرفان‌پور شعر آیینی خود را درباره مبارزه‌های روزگار و پیروزی نهایی در برابر ظلم خواند. بخش پایانی این شب، اجرای حامد طاها خواننده پاپ بود که با قطعاتی چون «زمین کربلا» و «علی‌اکبر» در ژانر موسیقی پاپ به رثای امام حسین (ع) پرداخت.
حاشیه این شب، شاهد نقاشی قهوه‌خانه‌ای توسط سعید و سهیل مسیبی بود که در این آثار، صحنه‌های مختلف عاشورا از جمله شهادت حضرت اباالفضل (ع) ترسیم شد.
روز چهارم: تعزیه و موسیقی مازندرانی
چهارمین روز از برنامه «خیمه هنر» در دوشنبه ۹ تیرماه با اجرای تعزیه «مجلس حُر» آغاز شد. این مجلس که داستان توبه و شهادت حر بن یزید ریاحی را روایت می‌کند، با حضور هنرمندانی چون سید جواد جودی و حسین منصور به اجرا درآمد. پس از آن، گروه هنرمندان مازندرانی به اجرای «عباس‌خوانی» و «زاری‌حال» پرداختند.
در ادامه، محمد گلریز آوازی بداهه در دستگاه شور اجرا کرد و سید حسین متولیان نیز اشعار آیینی خود را با موضوع عاشورا قرائت کرد. این شب با اجرای اشعار در مدح حضرت زینب (س) توسط علی راد و امیر ثریا به پایان رسید.
ادامه برنامه‌های «خیمه هنر»
برنامه «خیمه هنر»، با هدف حفظ و گسترش فرهنگ عاشورایی در قالب هنرهای مختلف، طی روزهای ۶ تا ۱۵ تیرماه در پهنه فرهنگی هنری رودکی تهران برگزار می‌شود. این برنامه، همزمان با دهه اول ماه محرم، محفل‌های معنوی و هنری را فراهم آورده که در آن هنرمندان ایرانی به اجرای آثار خود در قالب‌های مختلف هنری پرداخته‌اند و فرصت بی‌نظیری برای تماشای آثار ماندگار در رثای امام حسین (ع) و یارانش فراهم کرده است.
انتهای پیام/