«سفر به خاطر وطن»؛ ترانه‌ای که این روزها ورد زبان ایرانیان شد

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، «وطن» برای ما ایرانی‌ها انگار معنای دیگری دارد. با هر عقیده و باور، گویی «ایران» فصل مشترک ماست، پیوندی است به بلندای دماوند و به قدمت چکامه‌های رودکی و حماسه‌های فردوسی. چه سروها که برای پایداری‌اش ایستاده جان دادند و چه خون‌ها که برای آبادانی‌اش، بی‌دریغ نثار شد. وطن برای ما ایرانی‌ها فراتر از یک خاک است، حیثیت و آبروست که باید از آن دفاع کرد و به جان دوست داشت. 

این روزها که خاک کشور مورد تجاوز رژیم صهیونیستی قرار گرفت، معنای وطن و وطن‌پرستی بیش از پیش برایمان زنده شد. مردم، با سلیقه‌های مختلف، علی‌رغم شکایتی که ممکن است داشته باشند، پای کار آمدند، ایستادگی کردند و مایه دلگرمی سربازانی شدند که جان بر کف، به مصاف دشمن رفته بودند. در این میان، «هنر» تنها زبانی است که می‌تواند تصویری روشن از احساسات ملی ایرانیان ارائه دهد. در روزهای گذشته آثار مختلفی از سوی هنرمندان خلق و یا در فضای مجازی بازنشر شد؛ آثاری که زبان حال مردم کوچه وبازار بود و خیلی زود توانست جایگاه خود را در ضمیر مخاطبان بیابد. ترانه «سفر به خاطر وطن» از جمله این کارها بود. این ترانه که با شعری از زنده‌یاد نادر ابراهیمی با صدای گرم محمد نوری اجرا شده، در مقاطع حساس همواره مورد توجه مخاطبان قرار گرفته و بازنشر شده است. 

محمد نوری که با «نازنین مریم» پیش از این توانسته بود نظر بسیاری از مخاطبان را به خود جلب کند، اینک با شعری از ابراهیمی، از زبان ملتی می‌خواند که برای اعتلای وطن و پایداری آن، «رنج دوران برده‌اند». ترانه «سفر به خاطر وطن» یک ترانه حماسی است، اما نه از آن دست از آثاری که ضرباهنگ حماسی معمول دارد، لطافت شاعر در نگاه به ایران و پرداختن به وطن از زاویه‌ای جدید، سبب شد تا ترانه «سفر به خاطر وطن» از کارهای گذشته متمایز شده و خیلی زود جایگاه ویژه‌ای در میان ایرانیان بیابد تا جایی که با گذشت دهه‌ها از خلق این ترانه و انتشار آثار متعدد دیگر با حال و هوای ملی میهنی، گرد کهنگی بر آن ننشسته است؛ چرا که گفته‌اند: «هر سخن کز دل برآید/ لاجرم بر دل نشیند». 

.

این ترانه در روزهای اخیر بارها و بارها از سوی کاربران شبکه‌های مجازی منتشر و دوباره بر زبان ایرانیان زمزمه شد. فرزانه منصوری، همسر زنده‌یاد نادر ابراهیمی، در گفت‌وگو با تسنیم، در پاسخ به این پرسش که این ترانه در چه فضایی خلق شد، گفت: «سفرهای دور و دراز هامی و کامی در وطن»، یکی از مجموعه‌هایی بود که نادر ساخت. او در این مجموعه دو دغدغه راجع به وطن داشت؛ یکی شناساندن ایران به کودک و نوجوان و بزرگسالی که پای این سریال می‌نشینند و آن را نگاه می‌کنند. نادر برای این هدف، به معرفی و شناساندن آثار تاریخی، باستانی، محیط زیست و جغرافیای وطن، اقوام و فرهنگ ایران در بیش از ۱۰۰ قسمت می‌پردازد. در واقع نادر با این سریال که هر هفته پخش می‌شد، خیال داشت ایران را یک‌بار دیگر به مردم وطن خود بشناساند.

او ادامه داد: تعلیم و تربیت هدف دیگر او از ساخت این سریال بود. نادر عقیده داشت چیزی به نام استعداد و توانایی مادرزادی وجود ندارد و اگر شرایط برای هر فردی آماده باشد، می‌تواند به آن چیزی که می‌خواهد دست یابد؛ در رشته‌های مختلف از ریاضی و موسیقی گرفته تا دیگر رشته‌های دانش و هنر. به باور او؛ این چیزهایی که آموزش و پرورش در مدارس ما به خورد بچه‌ها می‌دهد، نیازهای آنها را در آینده برطرف نمی‌کند و قادر نیست که آنها را برای زندگی در جامعه آماده کند. بچه‌ها در مدارس یک سری مطالب حفظ می‌کنند اما وقتی دیپلم می‌گیرند، با زندگی آشنا نیستند. او با این سریال این نظریه خود را ثابت کرد.

منصوری به دغدغه‌های زنده‌یاد ابراهیمی برای ساخت این سریال اشاره و اضافه کرد: برای ساخت این سریال، دو پسربچه ۹ و ۱۱ ساله با نام‌های همایون و کامبیز انتخاب شدند. این دو بچه با آموزش چند ماهه، توانستند توانایی‌هایی متعددی در اسکی، رانندگی، کوهنوردی، شنا و … کسب کنند. توانایی این بچه‌ها پس از آموزش‌ها، به حدی رسید که می‌توانستند ماشینی را برانند که تریلری به دنبالشان بود. الآن هم یکی از این دو بچه که ما هنوز او را کامی صدا می‌زنیم نیز در کوهنوردی و موسیقی استاد شده و این خودش سندی بود برای ادعای نادر. ساخت این سریال توسط نادر برخاسته از حس وطن‌پرستی او بود. او می‌خواست با استفاده از آموزش و پرورش از طریق ابزارهای سمعی و بصری و همچنین فضای زندگی و محیط زیست، دوباره وطن را به مخاطب خود معرفی کند.

به گفته منصوری؛ ترانه «سفر به خاطر وطن» که به نام «ما برای آنکه ایران خانه خوبان شود، رنج دوران برده‌ایم» محصول همین دغدغه بود. نادر اشعار این ترانه را سرود و با دهان، ملودی‌اش را برای زنده‌یاد شهبازیان نواخت و ایشان نیز آهنگ این کار را تنظیم کردند، و آقای محمد نوری- روحشان شاد- را برای اجرای این ترانه انتخاب کردند. این ترانه در کنار ترانه «تصویر وطن» از جمله کارهای ماندگاری بود که در هشت سال جنگ تحمیلی مورد توجه قرار گرفت؛ چرا که در آن ایام مثل الآن این همه ترانه ملی و میهنی نداشتیم. این دو ترانه هرگاه یک پیروزی اتفاق می‌افتاد، از رادیو و تلویزیون پخش می‌شد.

او در پاسخ به این پرسش که این ترانه در روزهای اخیر زبان حال بسیاری از ایرانیان بود، خود شما چه احساسی از این کار دریافت کرده‌اید، گفت: خاطرم هست روزی که این ترانه روی نوار کاست ضبط شد، نادر ابراهیمی مثل همیشه چهار پله یکی، به سرعت وارد خانه شد. خوشحال بود که این موسیقی ضبط شده است. وقتی نوار را گذاشت و من و نادر و بچه‌ها به آن گوش می‌کردیم، از همان اول اشکمان درآمد. این ترانه همیشه آن حس وطن‌پرستی به معنی دوست داشتن وطن و مردم وطن، نه خاک‌پرستی را همیشه در آدم زنده و اشک ایرانی‌ها را جاری می‌کند  که این وطن در طول تاریخ چه ظلم‌هایی بر او رفته و الآن چطور باید او را نگاه داشت.

اما ترانه «سفر به خاطر وطن» تنها کاری نیست که می‌توان دغدغه ابراهیمی برای وطن را در آن جست‌وجو کرد. «ایران»، وجه مشترک بسیاری از آثار ابراهیمی است که با این دغدغه برای گروه‌های سنی مختلف خلق شده است. منصوری در این‌باره به تسنیم گفت: از طریق آثار نادر ابراهیمی می‌شود این علاقه به وطن را دید و احساس کرد. عشق نادر ابراهیمی به وطن در تمام کارهایش سرریز است و دغدغه وطن و مردم وطن را می‌توان در تمام کارهای او دید؛ چه کارهایی که برای کودکان و نوجوانان نوشته و چه آثاری که برای بزرگسالان خلق شده است. تمام دغدغه او درباره وطن را می‌توان در یک جمله از نادر خلاصه کرد. او جمله معروفی دارد که می‌گوید: «من اگر وطنم را عاشقم، خاک‌پرستی نیست، دوست داشتن قدم‌گاه مردمی است که سخت دوستشان دارم.»

«سفرهای دور و دراز هامی و کامی در وطن» یک نمونه از کارهای ابراهیمی برای کودکان و نوجوانان است که تلاش دارد وطن را به شیوه‌ای نو به مخاطب خود معرفی کند. به نظر می‌رسد که ابراهیمی در آثارش تلاش دارد تا حس وطن‌پرستی را از دوران کودکی در مخاطب خود ایجاد و تقویت کند. منصوری در همین‌رابطه با نگاهی به این دغدغه در دیگر آثار او یادآور شد: در کارهای دیگر نادر برای کودکان نیز این دغدغه را شاهد هستیم. او یک سری کتاب کودک و نوجوان با عنوان «ایران را عزیز بداریم» دارد که تلاش دارد ایران را به بچه‌ها معرفی کند. مجموعه دیگری نیز راجع به معادن ایران دارد. نادر در این مجموعه تأکید می‌کند که کودکان این خاک حاصل‌خیز و این سرمایه ملی را بشناسند و قدرش را بدانند. او با این آثار به مخاطبان کودک و نوجوان خود می‌گوید که چقدر وطنشان ثروتمند است و به آنها یادآوری می‌کند که چطور باید حافظ این منابع و سرمایه بود.

او در ادامه در پاسخ به پرسش دیگری درباره دغدغه این روزهای خود پس از تجاوز رژیم صهیونیستی به خاک کشور، بر حفظ میهن تأکید کرد و گفت: ما الآن دوگانگی در ذهن‌مان داریم؛ یکی درد وطن و دیگری، اعتراض به آن چیزی است که در این سال‌ها بر وطن گذشته است. من اعتقادم این است که الآن فقط باید به وطن و ماندگاری آن اندیشید. باید به اتحاد جامعه با همه نگاه‌های مختلفی که داریم، فکر کنیم. 

انتهای پیام/